Zapraszamy do zapoznania się z zasadami gry w tenisa, jest to niezbędna wiedza dla rozpoczynających przygodę z tenisem. Chociaż początkowo przepisy mogą wydawać się zawiłe, to okazuje się, że w istocie są bardzo. Zachęcamy do lektury
1. Punktacja
Zdobycie pierwszego punktu liczone jest jako 15, drugiego 30, trzeciego 40. Czwarty zdobyty punkt daje wygranie gema będącego składnikiem seta. Podczas informowania o punktacji, pierwsza liczba jest stanem punktowym zawodnika serwującego. Jeśli w gemie obaj zawodnicy zdobyli po trzy punkty (40:40), taki stan nazywamy równowagą. Żeby wygrać gema jeden z zawodników musi zdobyć dwa punkty pod rząd.
Do wygrania seta potrzeba minimum 6 gemów pod warunkiem, że gracz przegrywający wygrał, co najwyżej 4 gemy. Przy stanie gemów 5;5 wygranie dwóch kolejnych gemów z rzędu kończy seta wynikiem 7;5. Jeżeli stan gry wynosi po 6 gemów ” w secie, następuje tzw. „tie-break” (czyt. taj-brek) – rozgrywka decydująca o wygraniu seta oparta na innych zasadach.
„Tie-break’a” wygrywa zawodnik, który jako pierwszy zdobędzie 7 punktów przy zachowaniu 2 punktowej przewagi na przeciwnikiem. Czyli można wygrać: 7;3, 7;4, 7;5, 8; 6 ; 9;7 itd. Pierwszy serwis w „tie-break’u” zagrywa zawodnik, który serwowałby następnego gema (gdyby nie rozgrywano „tie-breaka”). Zmiana podania następuje po rozegraniu każdego nieparzystego punktu. Strony kortu gracze zmieniają po każdych 6 punktach oraz po zakończeniu „tie-break’a”.
Mecze rozgrywa się do wygrania 2 z 3 setów (kobiety i mężczyźni) oraz 3 z 5 (mężczyźni w niektórych turniejach). O rezultacie w setach decydujących w niektórych turniejach (turnieje wielkoszlemowe oprócz US Open, turniej Masters) nie decyduje „tie-break” lecz gra obowiązuje do uzyskania przewagi dwóch gemów. Tak więc wtedy wynik ostatniego seta może być Np. 8;6; 9;7 ; 10;8 itd.
2. Wybór strony kortu i podania
Wybór strony kortu oraz prawo wyboru podania lub odbioru w pierwszym gemie (pierwszej grze) zostaje ustalony przed rozgrzewką poprzez losowanie. Zawodnik wygrywający losowanie może wybrać:
a. podanie lub odbiór w pierwszym gemie, w takim przypadku przeciwnik wybiera stronę kortu w pierwszym gemie
b. stronę kortu w pierwszym gemie, w tym przypadku przeciwnik wybiera podanie lub odbiór w pierwszym gemie
c. żądanie wyboru przez przeciwnika jednej z powyższych możliwości.
3. Zmiana stron kortu
Zawodnicy muszą zamieniać się stronami kortu po pierwszym, trzecim i każdym następnym nieparzystym gemie w każdym secie oraz po zakończeniu seta, chyba że suma gemów w zakończonym secie jest parzysta, w którym to przypadku zmiana stron musi nastąpić po zakończeniu pierwszego gema następnego seta. W grze tie-break zawodnicy powinni zmieniać strony kortu po każdych rozegranych sześciu punktach.
4. Podanie
Bezpośrednio przed wykonaniem uderzenia podający musi stać nieruchomo, tak aby obydwie stopy znajdowały się poza linią główną (tj. po jej stronie dalszej od siatki) i pomiędzy wyimaginowanymi przedłużeniami znaku środkowego i linii bocznej. Następnie wyrzuca piłkę w dowolnym kierunku i zanim piłka zetknie się z ziemią, uderza ją rakietą. Podanie uważa się za wykonane w chwili zetknięcia się rakiety z piłką lub gdy zawodnik nie trafi w piłkę. Zawodnik posługujący się jedną ręką może użyć rakiety do wyrzucenia piłki.
5. Wykonanie podania
W normalnym gemie w czasie wykonywania podania podający musi zajmować pozycję na przemian za prawą i lewą połową linii głównej, rozpoczynając w każdym gemie od strony prawej. W grze tie-break podanie ma być wykonywane na przemian spoza prawej i lewej połowy linii głównej, rozpoczynając od strony prawej kortu. Podana piłka musi przelecieć nad siatką i zetknąć się z powierzchnią właściwego pola podania, położonego po przekątnej od podającego, zanim odbije ją odbierający.
6. Błąd stóp
Podający w czasie wykonywania podania nie może:
a. zmieniać swojej pozycji przez chodzenie lub bieganie, ale nieznaczne ruchy stóp są dozwolone;
b. dotykać linii końcowej którąkolwiek stopą;
c. dotykać powierzchni poza wyimaginowanym przedłużeniem linii bocznej;
d. dotykać wyimaginowanego przedłużenia znaku środkowego.
Jeżeli podający naruszy którekolwiek z tych postanowień, jest to „błąd stóp”.
7. Kolejność podawania
Po zakończeniu każdego gema odbierający staje się podającym, natomiast podający – odbierającym. W grze podwójnej para, która ma podawać w pierwszym gemie każdego seta, ustala, który z partnerów będzie podającym, natomiast para przeciwna ustala podającego w drugim gemie. Partner podającego w pierwszym gemie będzie podającym w trzecim gemie, partner podającego w drugim gemie – podającym w czwartym gemie i tak dalej, we wszystkich kolejnych gemach tego seta.
8. Kolejność odbioru podania w grze podwójnej
Para, która ma odbierać podanie w pierwszym gemie seta, ustala, który z partnerów odbierze podanie w pierwszym punkcie tego gema. Podobnie, przed rozpoczęciem drugiego gema seta, para przeciwna ustala, który z partnerów odbierze podanie w pierwszym punkcie drugiego gema. Partner odbierającego w pierwszym punkcie gema będzie odbierał podanie w drugim punkcie i taka kolejność odbioru powinna być kontynuowana do zakończenia gema i tego seta.
9. Złe podanie
Podanie jest złe, jeśli:
a. podający naruszy którekolwiek z postanowień zawartych w punktach 4,5 lub 6;
b. podający nie trafi w piłkę, usiłując ją uderzyć;
c. podana piłka trafi w stałe urządzenie kortu, podpórkę lub słupek przed zetknięciem się z ziemią;
d. podana piłka dotknie podającego lub jego partnera lub czegokolwiek co trzyma w ręku lub ma na sobie.
10. Drugie podanie
Jeżeli pierwsze podanie jest złe, podający wykonuje drugie podanie spoza tej samej połowy kortu, co pierwsze podanie, chyba że pierwsze podanie wykonane zostało spoza niewłaściwej połowy kortu.
11. Kiedy można podawać i odbierać
Podający nie może wykonać uderzenia dopóki odbierający nie jest przygotowany. Jednakowoż odbierający powinien przystosować się do rozsądnego tempa podającego – powinien być gotowy w rozsądnym czasie do odebrania, kiedy podający jest gotowy do wykonania podania. Jeżeli odbierający usiłował odebrać podanie, musi być uznany za przygotowanego. Jeżeli natomiast odbierający sygnalizował, że jest nieprzygotowany, a podanie zostało wykonane, nie może być ono uznane za złe.
12. Unieważnienie podania
Podanie jest nieważne, jeżeli:
a. podana piłka dotknie siatki, paska lub taśmy, a następnie upadnie na właściwe pole podania;
b. podanie zostanie wykonane, gdy odbierający nie był przygotowany.
W przypadku unieważnienia podania, powtórzone zostaje tylko to podanie (pierwsze lub drugie) – unieważnienie podania nie anuluje poprzedniego błędu.
13. Przeszkadzanie przeciwnikowi w grze
Jeżeli zawodnik popełni jakikolwiek czyn, który przeszkodzi jego przeciwnikowi w wykonaniu dobrego uderzenia wówczas, jeżeli było to działanie rozmyślne, przegrywa punkt, jeżeli natomiast niezamierzone – musi nastąpić powtórzenie.
14. Punkty wygrane przez podającego
Podający wygrywa punkt, jeżeli:
a. podana piłka przed zetknięciem się z ziemią dotknie odbierającego bądź czegokolwiek, co ma on na sobie lub trzyma
b. odbierający przegra punkt z innej przyczyny, spośród określonych w rozdziale „Punkty przegrane”
15. Punkty wygrane przez odbierającego
Odbierający wygrywa punkt, jeżeli:
a. podający wykona dwa następujące po sobie złe podania
b. podający przegra punkt z innej przyczyny, spośród określonych w rozdziale „Punkty przegrane”
16. Piłka w grze
Piłka jest w grze od chwili wykonania podania i pozostaje w grze do chwili rozstrzygnięcia punktu, chyba, że zostanie uznana za złą lub unieważniona. Jeżeli zła piłka nie zostanie wywołana przez sędziującego wymianę kontynuuje się.
17. Piłka dotykająca linii
Piłka dotykająca linii jest uważana za trafiającą w kort ograniczany przez tę linię.
18. Stałe urządzenia kortu
Do stałych urządzeń kortu zalicza się tylne i boczne ogrodzenia, trybuny, widzów, wszystkie inne urządzenia wokół kortu i nad nim oraz sędziego głównego, sędziów liniowych, sędziego siatki i dzieci do podawania piłek, jeżeli znajdują się na właściwych pozycjach. W meczu gry pojedynczej rozgrywanym na korcie z siatką do gry podwójnej i podpórkami, słupki i część siatki między nimi a podpórkami są zaliczane do stałych urządzeń kortu i nie są uważane za słupki ani za część siatki.
19. Piłka trafiająca w stałe urządzenie kortu
Jeżeli piłka będąca w grze zetknie się ze stałym urządzeniem kortu po trafieniu w kort, punkt wygrywa zawodnik, który odbił tę piłkę. Jeżeli piłka dotknie stałego urządzenia kortu przed zetknięciem się z ziemią, zawodnik, który ją odbił, przegrywa punkt. Po odbiorze podania przez odbierającego każdy z partnerów może odbić piłkę.
20. Punkty przegrane
Zawodnik przegrywa punkt, jeżeli:
a. obydwa kolejne jego podania są złe;
b. nie uda mu się odbić piłki będącej w grze przed powtórnym jej zetknięciem z ziemią tak, aby powróciła nad siatką na pole gry przeciwnika;
c. odbije piłkę będącą w grze w taki sposób, że trafi ona w ziemię lub jakikolwiek przedmiot poza właściwym polem gry;
d. odbije piłkę będącą w grze tak, że przed zetknięciem się z kortem trafi ona w stałe urządzenie kortu;
e. odbijając piłkę, rozmyślnie przeniesie ją lub złapie rakietą lub rozmyślnie dotknie ją rakietą więcej, niż jeden raz;
f. on sam, jego rakieta (trzymana w ręce lub nie) bądź cokolwiek co ma on na sobie lub trzyma, dotknie siatki, słupków, podpórek, linki, paska lub taśmy bądź ziemi w obrębie pola gry przeciwnika kiedykolwiek gdy piłka jest w grze;
g. odbije piłkę, zanim przejdzie ona nad siatką;
h. piłka będąca w grze dotknie jego samego bądź czegokolwiek, co ma on na sobie lub trzyma, z wyjątkiem rakiety;
i. piłka będąca w grze dotknie jego rakiety, kiedy nie trzyma jej w ręce;
j. rozmyślnie zmieni kształt rakiety w czasie rozgrywania punktu;
k. odbijając piłkę w grze podwójnej obaj partnerzy dotkną piłkę.
21. Prawidłowe odbicie
Odbicie jest prawidłowe (dobre), jeżeli:
a. piłka dotknie siatki, słupków, podpórek, linki, paska lub taśmy, o ile przejdzie nad nimi i zetknie się z ziemią w obrębie właściwego pola gry
b. piłka będąca w grze trafi w ziemię w obrębie właściwego pola gry, następnie wskutek rotacji lub zepchnięcia przez wiatr powtórnie przejdzie nad siatką, a zawodnik, na którego wypada kolejność odbicia, sięgnie ponad siatką i odbije piłkę na pole gry przeciwnika,
c. odbita piłka przejdzie poza słupkami, powyżej lub poniżej poziomu wierzchu siatki, nawet jeżeli dotknie słupków, pod warunkiem, że trafi we właściwe pole gry,
d. piłka przejdzie pod linką siatki pomiędzy podpórką i słupkiem nie dotykając siatki, linki czy słupka i trafi we właściwe pole gry;
e. rakieta zawodnika przejdzie nad siatką po odbiciu przez niego piłki, pod warunkiem, że rakieta zetknęła się z piłką po stronie tego zawodnika i że piłka trafiła we właściwe pole gry;
f. zawodnikowi uda się odbić piłkę będącą w grze, która wcześniej trafiła w inna piłkę leżącą na korcie.
22. Ciągłość gry. Przerwy na odpoczynek
Gra musi toczyć się nieprzerwanie, od pierwszego podania do zakończenia spotkania, zgodnie z poniższymi postanowieniami:
a. Po pierwszym złym podaniu podający musi wykonać drugie podanie niezwłocznie.
b. Odbierający powinien dostosować się do tempa podającego – musi być gotowy do odebrania podania, kiedy podający jest gotowy do wykonania podania.
c. Po zmianie stron kortu, od chwili zakończenia gema do chwili wykonania pierwszego podania w następnym gemie, może upłynąć najwyżej jedna minuta i trzydzieści sekund, z wyjątkiem zmiany stron po pierwszym gemie każdego seta oraz zmiany stron w tie-breaku, podczas której zawodnicy muszą zmieniać strony bez przerwy na odpoczynek.
d. Po zakończeniu każdego seta, bez względu na wynik, zawodnicy mają prawo do przerwy, która może trwać maksymalnie 120 sekund od momentu zakończenia punktu do czasu wykonania pierwszego podania w kolejnym secie.
e. Jeżeli suma gemów jest parzysta zawodnicy nie zmieniają stron aż do zakończenia pierwszego gema kolejnego seta.
f. Sędzia główny uznaje, czy nastąpiły okoliczności, które uniemożliwiły podającemu rozpoczęcie gry w odpowiednim czasie.
g. Długość wszelkich innych przerw między punktami pozostawia się do ustalenia organizatorom zawodów, ale nie mogą one w żadnym przypadku przekraczać 20 sekund.
h. W razie przypadkowego urazu sędzia może zezwolić na jednorazową trzyminutową przerwę na udzielenie zawodnikowi pomocy.
i. Jeżeli w wyniku okoliczności niezależnych od zawodnika, stan jego ubioru, obuwia lub sprzętu (z wyjątkiem rakiety) uniemożliwia kontynuowanie gry sędzia może zezwolić na zawieszenie gry na czas niezbędny dla doprowadzenia sprzętu do porządku.
j. Ustalenie czasu trwania rozgrzewki przed meczem pozostawia się do uznania organizatorów zawodów, przy czym nie powinien on przekroczyć 5 minut i musi być ogłoszony przed rozpoczęciem zawodów.
k. Zawodnik naruszający zasadę, że gra musi toczyć się nieprzerwanie, może po otrzymaniu ostrzeżenia, zostać zdyskwalifikowany przez sędziego głównego.